Beeldvorming zoals een MRI-scan, echo of RX (röntgenfoto) geeft niet je PIJN weer, maar wel de ANATOMIE van je lichaam! Een MRI kan zinvol zijn om ernstige aandoeningen zoals een tumor, fracturen, infecties of zenuwinklemming op te sporen, maar het is niet in staat om te voorspellen of je effectief pijn hebt. Om het simpel uit te leggen: een MRI toont hoe de anatomie eruitziet, maar het bevestigt niet de aan- of afwezigheid van pijn. Kortom: op een scan kan je geen pijn zien! Zo zijn er bijvoorbeeld vaak “afwijkingen” te zien zijn op een MRI, terwijl de patiënt geen pijn ervaart. Omgekeerd is het ook mogelijk dat patiënten enorme pijn en beperkingen ervaren zonder enige aanwijsbare tekenen op een scan...

Hoe komt dat dan?

Pijn = schade?

Pijn is complex. Pijn is bovendien niet gelijk aan weefselschade! Het is eigenlijk een subjectieve beleving en verwerking van een heleboel prikkels vanuit je lichaam. Of je deze prikkels als pijn ervaart, wordt hangt af van verschillende factoren. Zo kunnen niet-fysieke of psychologische factoren zoals angst, ongerustheid, depressie, negatieve gedachten, … een negatief effect hebben op pijn. Hierdoor wordt de pijnbeleving uitvergroot en slaan je hersenen als het ware luider alarm. Omgekeerd kan ook: je voelt geen pijn terwijl er toch duidelijk iets structureels mis is. Denk maar aan een gewonde soldaat op het slagveld die pas pijn voelt bij aankomst in de ziekenboeg!

Pijn kan tenslotte ook aanwezig zijn zonder dat er sprake is van enig letsel of aandoening. Een bepaald letsel komt vaak overeen met een bepaalde pijnbeleving, maar we mogen er niet van uit gaan dat pijn aanwezig is of gebaseerd is op het resultaat van een scan.

Straffer nog, medische beeldvorming alleen kan al een negatieve invloed hebben op je pijnbeleving nu én in de toekomst. Zo heb je bijvoorbeeld bij het nemen van een MRI van je rug zonder effectieve noodzaak, een verhoogde kans van 10% op het chronisch worden van je pijn! Want als de dokter gezegd heeft “Oei oei madammeke, maar u heeft precies een rug van een 70-jarige, zoveel slijtage!”, hoe verwacht je dan dat dit ooit nog goed kan komen...

Een onderzoek van Anderson et al. in 2001 bij 57000 ouderen met lage rugpijn toonde aan dat bij wie er in een vroeg stadium beeldvorming had plaatsgevonden zonder enige klinische reden, een hogere hoeveelheid pijnmedicatie, injecties, operaties en chronische pijn aanwezig was!

Kortom, een goede raad: als je een MRI-scan of foto laat nemen, doe dit dan niet zomaar om de oorzaak van je pijn op te sporen. Laat je begeleiden door je kinesitherapeut en huisarts om te bepalen of beeldvorming noodzakelijk is. Als patiënt kan dit natuurlijk allemaal heel verwarrend overkomen. Indien je hierover nog vragen hebt, twijfel niet om ons hierover te contacteren!

Werk je op kantoor? Dat betekent vaak dat je veel uren achter je bureau maakt en dus veel zit. Onderzoeken liegen er niet om: de effecten van langdurig zitten op je gezondheid zijn soms levensbedreigend. Zitten is slecht voor je. Kan je – in het bezit van een fulltime kantoorbaan – je zitgedrag nog veranderen?

Het kost tijd en het is wennen, maar veranderen kan zeker, zegt Karen Hitters. Ze is expert op het gebied van gedragsverandering en sedentair gedrag (langdurig zitten). Volgens Hitters leven we in een zittende samenleving. “Zitten is een gewoonte. Het is ingebakken in onze cultuur: kleuters leren rustig in een kring te zitten, om vervolgens op de basis- en middelbare school achter tafeltjes zittend hun werk te maken. Later bieden zij collega’s uit beleefdheid een stoel aan op kantoor.” Het feit dat zitten een ingebakken gewoonte is, maakt het veranderen van zitgedrag wel een grote uitdaging, aldus de gedragsexpert.

Stress

Verandering is hard nodig. Van alle Europeanen zitten Nederlanders dagelijks het langst. De gemiddelde Nederlander brengt dagelijks 8,7 uur zittend door. En dat is niet iets om trots op te zijn. Langzitters ervaren meer stress, hebben vaker last van angstaanvallen en kunnen zich minder goed concentreren dan mensen die vaker de benen strekken.

Rugklachten

Langdurig zitten tast niet alleen je mentale gezondheid aan, ook je lijf moet eronder lijden. Een stijve nek, pijnlijke schouders en een zere rug: na een werkweek merk je af en toe dat je lichaam gaat klagen. Je bent niet de enige die daar last van heeft. Rugklachten zijn de meest voorkomende problemen door lang zitten. Daarnaast is de bloeddoorstroming niet optimaal, met spataderen als gevolg.

Diabetes en kanker

Elk extra uur dat je op een dag zittend doorbrengt, verhoogt het risico op diabetes type 2. Dat blijkt uit onderzoek van Maastricht University. Verschillende onderzoekers ontdekten zelfs een link tussen langdurig zitten en kanker, zoals darmkanker en eierstokkanker.

Concrete oplossing

Dit is maar een kleine greep uit een grote hoeveelheid onderzoeken op het gebied van zitten en gezondheid. De laatste jaren wordt er steeds vaker geconstateerd dat langdurig zitten veel nadelen met zich meebrengt. Na het lezen van al deze gezondheidsklachten wil je graag een concrete oplossing horen. Moet je na elke tien minuten zitten even opstaan en een rondje lopen bijvoorbeeld?

Nederland heeft nog geen richtlijnen of een norm voor het aantal uur zitten op een dag. Het onderzoeksinstituut TNO geeft het voorlopige advies om elk half uur op te staan. Karen: “Er is nog niet onderzocht wat het effect is van een loopje op de lange termijn. Het is ook nog niet bekend hoeveel wandelminuten je moet maken om het beste resultaat te behalen. Maar dat af en toe in beweging komen gezonder is dan de hele dag op een stoel zitten, weet iedereen. Ieder uur even opstaan lijkt mij voor nu een prima oplossing.”

Yogabal

Schuine krukjes, wiebelige kussens en yogaballen: er zijn veel producten verkrijgbaar die een gezonder zitgedrag beloven. Het balanceren op een bal, kruk of kussen wordt ook wel actief zitten genoemd. Dat klinkt toch zeker iets gezonder dan een bureaustoel op wieltjes. “Het maakt niet uit of je op een kantoorstoel of op een yogabal zit: continu op hetzelfde zitelement zitten is nooit goed.” Volgens Hitters is afwisseling het toverwoord. “Als je af en toe je stoel verruilt voor een bal, gebruik je tijdelijk andere spieren. Dat is positief. Hierdoor ben je je ook bewuster van je houding.”

Omgeving

Op je werk kan het lastig zijn om ineens minder te zitten. Zeker als er nog geen alternatieven aanwezig zijn, zoals een zit-stabureau bijvoorbeeld. Of als je collega’s vreemd opkijken als je wat vaker opstaat. Dan is de kans klein dat je je eigen zitgedrag aanpast, zegt Hitters. “Je fysieke en sociale omgeving hebben veel invloed op jouw gedrag. De inrichting van het kantoor en hoe andere werknemers met de verandering omgaan, bepalen voor een groot gedeelte hoe jij zelf reageert. Als meer mensen minder zitten, is er een grotere kans op succes.” Het grootste gedeelte van de dag ben je op je werk aanwezig. Het is daarom de ideale locatie om te beginnen met minder zitten. Ook als je zelf het spits afbijt. Tip van Hitters: “Stel dan eens voor om staand te vergaderen of om wandelend te overleggen.”

Motivatie

Een gewoonte is iets waar je niet meer over nadenkt. Als je doelgericht minder zit, val je minder snel terug in je oude patroon. Zorg dat je je bewust bent van de verandering. Volgens Hitters helpt het om je gewoonte van tevoren inzichtelijk te maken. “Zoek uit op welke momenten je de keuze hebt tussen zitten en staan. Waarom ga je op zo’n moment niet staan? Wat belemmert je? Tegelijkertijd bedenk je een strategie om het anders te doen. Denk aan makkelijk uitvoerbare oplossingen die weinig moeite kosten.”Deze momenten kom je de hele dag door tegen.

Zeven voorbeelden om je op weg te helpen:

1. Met de auto naar kantoor? Parkeer dan verder weg en loop het laatste stukje.
2. Als je gebruik maakt van het openbaar vervoer, zorg je dat je de laatste paar minuten van je treinreis alvast gaat staan. Ook tijdens een kort ritje met de sprinter hoef je niet per se te zitten.
3. Loop naar je collega toe als je iets wilt weten.
4. Maak een ommetje als je wordt gebeld.
5. Zet de prullenbak verder weg van je bureau, zodat je op moet staan om iets weg te gooien.
6. Drink genoeg water. Zo blijf je niet alleen gehydrateerd, maar word je ook af en toe nog eens verplicht tot een loopje naar het toilet.
7. Blijf niet achter je bureau hangen tijdens de lunchpauze, maar haal buiten een frisse neus.

Je zitgedrag tijdens het zitten veranderen? Ook dat kan. De tips van Karen Hitters zijn kort maar krachtig. “Als je zit, doe het dan goed. Zorg voor goed ingesteld meubilair en zorg dat je bewust actief zit.”

Drie tips voor bewust actief zitten:

1. Zet beide benen voor je op de grond en zit rechtop in je stoel. Zorg dat je computerscherm op ooghoogte staat. Laat je onderarmen rusten op de armleuningen.
2. Rek je af en toe even uit. Trek je schouders op en laat ze weer zakken. Doe dit drie keer. Herhaal dit vaker gedurende de dag. Maak je nek los door je hoofd van je ene schouder naar je andere te bewegen.
3. Span verschillende lichaamsdelen aan. Denk bijvoorbeeld aan je buik- of beenspieren. Zorg dat je daarna weer ontspant.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Karen Hitters. Ze is expert gedragsverandering. Hitters werkte als adviseur bij Kenniscentrum Sport, gaf advies op het gebied van gezondheidsmanagement, duurzame inzetbaarheid en sedentair gedrag en vertaalde onderzoek over sedentair gedrag naar de praktijk. Nu is ze docent gedragsbeïnvloeding aan de Fontys Sporthogeschool. Hitters is een voorstander van dynamisch werken en schreef, destijds bij Kenniscentrum Sport, een artikel over het beïnvloeden van zitgedrag.

Regelmatig last van lage rugpijn? Dan zit er niets anders op: vooral veel bewegen kan de pijn verlichten. Meer nog dan steunverbanden voor de rug of gespecialiseerde schoenzooltjes, blijkt lichaamsbeweging een natuurlijke pijnstiller. Dat wijst een grootschalig Australisch onderzoek uit.

Onderzoekers van de universiteit van Sidney gingen op zoek naar de beste remedie tegen rugpijn door 21 wereldwijde studies rond dit thema samen te leggen, met in totaal meer dan 30.000 deelnemers.

Lichaamsbeweging als medicijn

Terwijl een steunband aan de rug of steunzooltjes niet meteen een voordeel leken op te leveren, zorgde lichaamsbeweging voor een verlaagd risico van 25 tot 40 procent op rugpijn in het jaar dat volgde. Welk type lichaamsbeweging maakte niet echt uit, van aerobics tot krachttraining bleek alles efficiënt. "Als er een pil zou zijn die het risico op rugpijn zou kunnen doen dalen met 30%, dan zou je er ongetwijfeld elke dag reclame voor zien op televisie," zegt Dr. Tim Carey, die een commentaar schreef bij de publicatie.

Pilates in plaats van pillen

Toch schrijven dokters volgens Carey nog niet genoeg lichaamsbeweging voor, hoewel het zeer efficiënt blijkt te zijn. Vaker grijpen ze terug naar een steunband voor de rug, steunzolen of pillen. "Inefficiënte behandelingen voorschrijven aan patiënten kan hen een vals gevoel van veiligheid geven," voegt Carey er aan toe. "We zien sporten nog te weinig als een geneesmiddel, omdat we in een maatschappij leven die pil-georienteerd is." Als we het advies van Carey mogen geloven, kunnen we maar beter eerst naar de les pilates dan naar de apotheker lopen. Reden genoeg om toch eens werk te maken van die voornemens.

Bron: HLN.be

Je postuur is meer dan een esthetisch visitekaartje: een slechte houding zorgt voor heel wat meer ongemakken dan een stijve nek of pijnlijke schouders. "Recht je rug, schouders naar achter, kantel je bekken, stop met hangen!" Vandaag de dag zijn de tien geboden gereduceerd tot vier, maar ze zijn er daarom niet minder makkelijk op geworden. Hoe vaak hoor jij immers dat je rechter moet staan of voel je zelf dat je zithouding niet optimaal -maar wel comfortabel- is?

Nu de meeste jobs bestaan uit 'achter een computer zitten' en Whatsapp ons dwingt om ons leven voorovergebogen door te brengen "want ze kunnen zien wanneer ik een bericht gelezen heb en niet antwoord, mama!" is onze houding er niet op vooruitgegaan. Esthetisch ongemakje, mag je dan wel denken, maar deze TedEd video toont aan dat een slechte houding niet alleen zorgt voor fysieke, maar ook voor emotionele stabiliteit. Een verkeerde houding kan bovendien gelinkt worden aan spanningshoofdpijn en vermoeidheid.